Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương phát biểu tại sự kiện. Ảnh: Hồng Sơn

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, cuộc điều tra này nhằm thu thập thông tin về dân số, điều kiện nhà ở của hộ dân tộc thiểu số và các điều kiện kinh tế - xã hội của 53 dân tộc thiểu số để biên soạn các chỉ tiêu thống kê thuộc Hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia và Hệ thống chỉ tiêu thống kê về công tác dân tộc phục vụ xây dựng và hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội cho các vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2026-2030; làm cơ sở cập nhật hệ thống thông tin, dữ liệu thống kê về dân tộc thiểu số tại Việt Nam.

Về phạm vi, điều tra được thực hiện tại 54 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, bao gồm 51 tỉnh có xã thuộc vùng dân tộc thiểu số và miền núi theo Quyết định số 861/QĐ-TTg ngày 4-6-2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt danh sách các xã khu vực III, khu vực II, khu vực I thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025 và 3 tỉnh, thành phố có các xã, phường, thị trấn có nhiều người dân tộc thiểu số sinh sống, gồm: Thành phố Hồ Chí Minh, Long An và Hà Tĩnh.

Đối tượng điều tra là hộ dân cư người dân tộc thiểu số (hộ DTTS); nhân khẩu thực tế thường trú tại các hộ DTTS tính đến thời điểm điều tra (bao gồm cả những người thuộc lực lượng vũ trang hiện đang ăn, ngủ tại hộ), không bao gồm những người đang sống trong khu vực quản lý riêng của quân đội và công an.

Nội dung điều tra đối với hộ gồm: nhân khẩu học của dân số; giáo dục; di cư; hôn nhân; sử dụng bảo hiểm y tế; việc làm; lịch sử sinh và tình hình sử dụng biện pháp tránh thai của nữ từ 10-49 tuổi; thông tin về người chết của hộ trong 12 tháng qua; nhà ở và điều kiện sinh hoạt của hộ; đất ở, đất sản xuất của hộ; một số loại gia súc chủ yếu của hộ; tình hình tiếp cận dịch vụ công cộng của hộ.

Nội dung điều tra đối với UBND xã gồm các thông tin về: đặc điểm của xã; sử dụng điện, đường, giao thông; trường học và trình độ giáo viên; nhà văn hóa; y tế và vệ sinh môi trường; chợ; trình độ của cán bộ, công chức cấp xã; tôn giáo, tín ngưỡng; mức độ phủ sóng điện thoại và internet.

Kết quả cuộc điều tra sẽ bàn giao cho Ủy ban Dân tộc vào tháng 4/2025 và được công bố vào tháng 7/2025. Đây là lần thứ ba cuộc điều tra được tiến hành, sau 2 cuộc điều tra vào năm 2015 và năm 2019.

Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Hầu A Lềnh phát biểu. Ảnh: Hồng Sơn

Ông Hầu A Lềnh - Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc cho rằng, giai đoạn thu thập thông tin tại địa bàn là rất quan trọng. Việc thu thập được thông tin đầy đủ, chính xác thực trạng dân số và nhà ở sẽ giúp cho Đảng, Nhà nước xây dựng được những kế hoạch, chiến lược đúng đắn, xây dựng nền tảng cho sự phát triển nhanh, bền vững của đất nước và vùng dân tộc thiểu số.

“Cuộc điều tra làm minh chứng cho thấy, 5 năm qua đời sống kinh tế của bà con dân tộc thiểu số có thay đổi hay không, các chính sách phát triển vùng dân tộc có đúng đắn, hiệu quả hay không, qua đó củng cố lòng tin và sự đồng thuận của nhân dân với chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và công tác dân tộc giai đoạn 2021-2025; chuẩn bị báo cáo Quốc hội chủ trương phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2026-2030...”, Bộ trưởng Hầu A Lềnh nhấn mạnh.

Bộ trưởng cũng yêu cầu các đơn vị điều tra cần đưa ra các số liệu chính xác, kịp thời, tin cậy, tránh hình thức.